Hữu cơ- OM là thành phần không thể thiết quyết định nên chất lượng dộ màu mở của đât
Làm thế nào để bổ sung Carbon- OM vào đất
Nguồn: https://simplestead.com và từ @Nga Nga;
Các từ viết tắt C- Carbon, H- hydro, N- Ni tơ, OM- Organic Master ( Organic Microbio); VSV-Vi sinh vật, HC-Hữu cơ
*Đất tốt: là khi đất giàu mùn, chưa nhiều mùn; Thành phần chính của mùn là C-Carbon, H- hydro và N-Nito, tìm cách bổ sung cả C và N vào đất bằng cách tự nhiên sẽ làm đất trồng của bạn khỏe mạnh hơn (mà không cần dùng phân hóa học);
Việc tìm cách đưa C từ CO2 không khí biến thành mùn để vào đất không chỉ là cách tuyệt vời, giúp làm giảm tác hại của biến đổi khí hậu mà đây còn là cách mà giúp đất vườn chúng ta khỏe mạnh hơn, và chống chịu cỏ dại tốt hơn từ bây giờ;
Đất giàu C-OM là đất giàu mùn (đất bổi, đất bờ xôi, ruộng mật) nó sẽ cung cấp, đem lại các lợi ích như sau: (nếu đất nghèo Carbon -OM, ít mùn sẽ không có được):
*C-OM chất mùn Hấp thu nhiều nước, sẽ chống ngập úng và chống cả khô hạn;
*C-OM chất mùn Làm cho đất tơi xốp không bị nén chặt: thuận lợi cho hô hấp; đất thoát nước nhanh rể không bị ngộp; rể không bị ngậm nước lâu khi mưa nhiều;
*C-OM chất mùn sẽ Hổ trợ vi sinh có lợi, vi sinh đối kháng hoạt động hiệu quả (C-OM là giá thể, môi trường, thức ăn cho vi sinh có lợi);
*C-OM chất mùn: giúp kiềm giữ chống thất thoát- chống rữa trôi các dưỡng chất N,K,P+ TE+ khác (nó đóng vai trò là chất keo đệm điều tiết dưỡng chất);
* C-OM chất mùn: giúp điều chỉnh nhiệt độ, tránh biến động nhiều, không gây sốc cho cây;
* C-OM chất mùn: Giúp cây giảm stress, giảm bị sốc (sốc nhiệt, sốc nước, sốc phân); bảo vệ cây trồng khỏi sâu rầy và mầm bệnh;
* C- OM chất mùn: giúp ngăn cỏ dại (này phải cần đủ số lượng lớn mới che tủ đất, để cỏ kg mọc được)
Do vậy người làm vườn cần tận dụng xác bả thật vật, cỏ rác đang có để tăng (C-OM) độ mùn, tăng độ màu mở; Điều này rất tốt và rất cần thiết trong thời gian dài canh tác để tăng độ phì nhiều của đất;
*Đất mùn: với Thực tế là đất tốt chất lượng cao khi đất chứa hàm lượng humic cao, được gọi là đất giàu mùn, mùn lại do xác bả thực vật+ cây phân húy, nhưng điều này chỉ đúng 1 phần. Vì mùn còn được tạo ra từ các vi sinh vật khác tham gia vào quá trình phân hủy xác cây cỏ- giàu C-OM nêu trên; hay số lượng lớn vi sinh vật đã chết cũng là thứ cố định Mùn- C_OM tạo môi trường phù hợp cho cây trồng;
* Sự cố định C-OM (Chu trình quang hợp): Thực vật hấp thu C trog không khí thông qua CO2; sau đó chuyển hóa C thông qua quá trình quang hợp, này cần ánh nắng mặt trời, quá trình tổng hợp chuyển hóa này được thực hiện một chiều phải thông qua các tế bào diệp lục tố- Chlorofill, nhờ Chlorofill này kết hợp với dinh dưỡng và nước từ đất để hình thành nên các bộ phân của cây gồm rể thân, lá và cả trái;
Quá trình chuyển đổi C từ CO2 từ không khí thành C hợp chất Hydrad Carbon (OM-HC) có thể sử dụng của cây gọi là quá trình cố định Carbon. Đây là giai đoạn đầu tiên của chu trình Carbon; tiếp theo lá thân rể trái chưa rất nhiều C có vai trò như nơi dự trữ C tạm thời trước khi chết đi;
*Lưu giữ và chuyển đổi C- OM:
Khi cây chết hay các bộ phận cây khác bị chết- lão hóa chúng sẽ nằm lại trên và trong đât: các vi sinh vật hay côn trùng sẽ tận dụng làm thức ăn, rồi tiếp tục bài tiết ra đât, một số C vẫn được lưu giữ trong cơ thể dưới dạng tế bào của chúng đến khi chúng chết;
Sau đó cơ thể VSV và chất thải của chúng sẽ được ăn và thải bởi thứ VSV khác; Cứ như vậy sẽ tạo nhiều vòng lặp VSV ăn phát triển bài thải, chết,… tất cả các lượng Carbon được lưu dữ cố định nhiều hơn trong các bộ phận xác HC cưc nhỏ rất khó phân hủy (là chất hữu cơ dạng trơ không hoạt tính);
C-OM thực vật được chuyển thành dạng C-OM được VSV lưu trữ là nguồn thức ăn cho sự sống để VSV hoạt động được trong đất; sau quá trình sử dụng nhiều lần C-OM này sẽ hình thành mùn (là Chất hữu cơ-OM đã hoai). Chất mùn (OM-Hữu cơ hoai) này là chất nền cơ bản, để ổn định hổ trợ tát cả sự sống trong đất bao gồm cả cây trồng;
Các chất Hydrat Carbon cây ăn được gồm cả humic đều có thể hấp thụ, giữ lại ẩm và các dưỡng chất được lọc qua đất; Cơ chế hoạt động như hệ thống chất đệm, keo đất: cung cấp kịp thời cho nhu cầu của rể và sự sống trong đât;
TRỘN +Ủ; LÀM PHÂN OM
Ủ phân hữu cơ là một giải pháp thay thế để thu giữ Carbon (OM) cho vườn; Thay vì để lại rải rác bạn cần thu thập tất cả các xác bả cỏ cây chứa hữũ cơ có sẵn trog vườn và ở các nơi có thể cả phân bò; Sau đó trộn lại với nhau tạo thành đống để ủ; hoặc để giun đất hoạt động tạo thành Phân giun giàu dinh dưỡng ( theo bảng phân tích chất lượng thì này chưa đúng, phân này có môi trường rất phù hợp cho rể cây phát triển nhưng hàm lượng NPK rất thấp)
Nếu bạn có được đóng ủ với tỉ lệ trọng lượng 30 OM: 1N, ẩm độ 60%, không khí 40% là phù hợp trong đống ủ lớn, thì lượng lớn VSV ưa nhiệt sẽ xuất hiện, chúng nhanh chóng phân hủy các chất thải từ cây trồng trên, OM được phân hủy sẽ được bón lại trong đất;
Trong quá trình ủ phân một số OM sẽ bị mất do quá trình oxy hóa và Metan hóa; Tuy nhiên vẫn còn lại lượng lớn C chứa trong vi khuẩn ưa nhiệt phát triển nhanh và chết trong đống phân; đây là cách nạp C-OM vào đât bằng xác VSV cực nhỏ nhưng giàu Carbon (OM chiếm 86-88% trong xác tế bào nấm men và VSV khác);
DỊCH TIẾT CÂY QUA RỂ=CHẤT THẢI CACBON:
Ngoài ra khi cây đang phát triển còn chuyển một lượng Hydrad-Carbon (chất bột đường) thường xuyên vào đất qua rể (gọi sự bài tiết), Hổn hợp hydrad carbon này được ví như kẹo, nên gọi là dịch tiết carbon được VSV hấp thu, khi háp thu dịch này VSV sẽ thải các dưỡng chất có thể được cây sử dụng dưới dạng chất thải hoặc xác chết VSV được lưu chuyển gần vùng rể;
Ở cây họ đậu và trên một số ít cây khác vi khuẩn còn cố định một lượng lớn Ni tơ trực tiếp vào rể thông qua các nốt sần khi nó hấp thu dịch tiết carbon. Các chất tiết này sau đó được tuần hoàn qua các sinh vật sống như cách thực vật chết đi tạo ra chu trình phân hủy của VSV ra như trên. Thêm vào đó khi rể cây chết N trong các nốt sần được phóng thích vào đất để rể khác gần đó sử dụng;
Tối ưu hóa việc cung cấp OM-HC cho đất thông qua các bước:
1- Làm đất tơ sôp; 2- Cung cấp đủ các xác bả thực vật + các nhóm VSV có lợi khác để thúc đẩy quá trình phân hủy chuyển hóa tạo ra;
3- Tạo quá trình ổn định sau phân hủy và chuyển hóa;
4- Tạo môi trường và điều kiện cho các nấm công sinh rể phát triển - Mycormiha: vừa xử lý hết chất bài tiết- dich tiết, nấm cung cấp lại dưỡng chất cho rể;
Tận dụng các cách để cung cấp thêm N cho đất: Phân (phân chuồng) xác bả động vật VSV chết, VSV cố định N,...
N rất dể bị rữa trôi, nhưng nhờ OM-HC và nấm mycorrhiza hoạt động như keo đệm như những miếng bọt biển để giữ nitơ trong đất.;
TRong quá trình cung cấp C-OM trên cần tránh các hoạt động làm mất C trong OM: Quá trình phân hủy yếm khí , quá trình metan hóa thành khí CH4, quá trình Oxy hóa và đốt cháy H-C tạo thành C2O và H2O;
(Do bài viết quá dài nên đã lượt bỏ bớt các ý trùng lặp và được chuyển ngữ cho mọi người dể hiểu hơn)