4-    Các tác hại khi rải nhiều vôi nông nghiệp CaCO₃, CaO:

a-      Rải quá nhiều vôi (pH > 5.5) các vi sinh có lợi bị tiêu diệt hết: do Phản ứng (a) và (b) đất có nhiều chất diệt khuẩn CaO, điều này rất nguy hiểm cho đất, cho cây khi vi sinh vật gây hại (tuyến trùng, phytopthora, furasium,…) xuất hiện trở lại không có vi sinh đối kháng khống chế-cạnh tranh nó sẽ có điều kiện bùng phát gây hại cây trồng; Rải vôi nhiều mất tác dụng của phân hữu cơ vi sinh (BIOWAY, phân bò, phân trùn,…) vi sinh cố định đạm, phân giải lân chết phải tăng lượng phân rải càng gây hư đất.

b-    Rải vôi dư CaO và CaCO₃ gây thất thoát, phân hủy nhanh và mất đạm N:  

Khi rải vôi nung gặp đạm SA: CaO + NH₄ SO₄  à NH₃ (bay hơi)  + H₂O + CaSO₄  (kết tủa)

 hoặc gặp Urea:  (NH₂)₂ CO + H₂O à  (NH₄₎₂ CO₃ ; 

CaO + (NH₄₎₂ CO₃  à   + H₂O + CaCO₃   +  2NH_{3  (bay hơi)}  ( Urea bị CaO phân hủy thành NH₃ bay hơi cây không hấp thu được) 

CaO  cũng được hình thành từ phản ứng khi rải nhiều vôi nông nghiệp CaCO₃ Phản ứng (b): CaCO₃  ß à CaO + CO₂ (bay hơi)   (đây cũng là cơ chế diệt khuẩn của vôi nông nghiệp) CaO sinh ra từ vôi nông nghiệp gây phân hủy và mất đạm như vôi nung, vôi tôi;

c-      Dư vôi làm Lân bị cố định và chuyển thành dạng khó tiêu: 3CaO  + 2(H₂ PO₄ )^‑ à  2H₂O + Ca₃(PO4)₂  (kết tủa)     (d) 

Hoặc  3CaCO₃ + 2(H₂ PO₄ )^‑ à 2 H₂O + 3CO₂ (bay hơi)+Ca₃(PO4)_{2 (kết tủa)}  đây là cơ chế rải vôi nhiều dư sẽ kết tủa lân hòa tan (H₂ PO₄ )^‑ thành lân khó tiêu Ca₃(PO4)₂ , cây không hấp thu được, (phản ứng lân bị cố định khi thừa vôi). Nên cây bị thiếu lân khi rải thừa vôi cho đất; lân khó tiêu Ca₃(PO4)₂ chỉ được hòa tan trở lại để cây hấp thu trong môi trường axit hay pH đất thấp hoặc thiếu vôi;

d-    Rải vôi dư gây mất hoặc phân hủy các kim loaị vi lượng:

CaO + FeSO4  à     Fe_nO_m  + CaSO₄     (f)  hoặc CaO + CuSO4  à     CuO  + CaSO₄     phản ứng mất vi lượng do bị chuyển hóa thành chất trơ chất khó tan: FeO; CuO cây không hấp thu được vi lượng Fe, Cu(tương tự Mn, Zn, Co,…) khi rải thừa vôi: CaO do rải vôi nung (Vôi cục, vôi tôi) hoặc CaO hình thành từ vôi nông nghiệp được rải [phản ứng (b)]

e-      Dư vôi Ca rễ cây bị ngăn cản nên cây không tiếp xúc và hấp thu được các dinh dưỡng còn lại do phải ứng trao đổi

2R_COOH + Ca²⁺ à (R_COO)₂Ca  + 2H⁺  ( cơ chế cây hấp thu Ca và tạo pH thấp)

CaCO₃ + 2H⁺   ß à  Ca(HCO₃)₂   à Ca²⁺ + 2 (HCO3)^-  ( cơ chế nâng pH đất trở lại của vôi nông nghiệp)

·        Cây thiếu dinh dương khác do Vôi-Canxi rải thừa  chiếm hết các gốc hữu cơ trung gian R_COOH (chất mồi) nên rễ không lấy dưỡng chất khác được, cây thiếu: K, N, Mg, Vi lượng khác;

·        Vôi-Canxi rải thừa sẽ lấn chiếm hết các vị trí-đầu lông hút của rễ, chiếm hết các vị trí ion trong mạch gỗ nên cây không thể vận chuyển các chất khoáng khác được (cạnh tranh theo mật số và vị trí ion) lên các cơ quan trong cây.

·        Nhiều vôi sẽ làm thay dổi môi trường rể và dịch chất trong thân cây nên khó hấp thu và chuyển hóa các khoáng chất còn lại

f-       Tổng hợp các trường hợp trên sau khi rải vôi nhiều, dư thấy biểu hiện: cây cằn cổi; không phát triển, lá vàng, đọt trụi, biểu hiện thiếu nhiều loại phân khác nhau kéo dài một thời gian mới trở lại bình thường, cho trái ít, hoặc dễ rụng trái, trái không lớn.

g-      Kết luận: Trên đây giải thích tại sao vùng đất nhiều vôi hoặc núi đá vôi cây trồng rất khó phát triển, Qua đó cũng giải thich tại sao vôi nông nghiệp có giá thành rẻ nhưng rất ít người sử dụng, hoặc nhiều người sử dụng không mang lại kết quả như mong muốn.

Biểu hiện khi thừa vôi:

1- Các phần thịt lá gần thân và  bên dưới gốc bị vàng;' gân lá màu vẫn còn màu xanh ; sau 20-30 ngày phần ngọn và phần xa gốc trên đọt lá xanh trở lại khi hàm lượng vôi-Ca trong đất giảm;

2- pH đất rất cao > 6

Để sử dụng hiệu quả và hợp lý vôi nông nghiệp có thể áp dụng dụng cụ đo, hướng dẫn tiếp theo;

 5.                   SỬ MÁY ĐO pH Đất để điều chỉnh thời điểm lượng rải vôi:

 Ks Phạm Văn Tăng, AGRI HITECH Co; Đt: 0913 990387